+48 75 610 66 35 stowarzyszenie_granica@wp.pl ul. Dworcowa 33, 58-420 Lubawka

Gminne rady seniorów a lokalna polityka senioralna

Zaangażowanie ludzi starszych w życie społeczne przyjmuje różne formy, poczynając od klubów seniora, uniwersytety trzeciego wieku po rozwijające się na poziomie lokalnym Rady Seniorów. Działania na rzecz seniorów przybierają różne formy — od strategii polityki senioralnej, po konkretne programy działań na rzecz osób starszych i lepszej jakości ich życia. Dzięki nim reprezentacje osób starszych mogą uczestniczyć w gremiach samorządów lokalnych i innych instytucji oraz wpływać na podejmowane przez nie decyzje. Szczególne nadzieje wiązane są z Radami Seniorów, których funkcjonowanie ma przekładać się na większą skalę rzeczywistego wpływu na realizację interesów starszych pokoleń na poziomie lokalnym.

W wielu dużych miastach działają wyspecjalizowane centra aktywizacji seniorów, a samorządy starają się dostosowywać przestrzeń publiczną do potrzeb seniorów, wspierając m.in. działania organizacji pozarządowych. Jednak specyfika procesu starzenia się ludności sprawia, że prowadzenie polityki senioralnej staje się coraz istotniejszym wyzwaniem, tak w skali państwa, jak na poziomie lokalnym. Jednym z celów strategicznych jest wspieranie i zapewnianie możliwości aktywnego starzenia się w zdrowiu oraz możliwości prowadzenia samodzielnego i satysfakcjonującego życia. Wychodzi się z założenia, że seniorzy działający w przestrzeni publicznej zapewniają sobie zaspokojenie potrzeb, takich jak kontakty z innymi, wymiana informacji czy motywacja do aktywności. Zgodnie z koncepcją aktywnego i zdrowego starzenia się, oprócz zasadniczych jej filarów, takich jak: zdrowie oraz bezpieczeństwo (wymiar finansowy, emocjonalny i inne), wskazuje się również na partycypację rozumianą jako uczestnictwo i zaangażowanie seniorów w życie społeczne. Ta ostatnia, przyjmując różne formy, ma przekładać się na kształtowanie otaczającej rzeczywistości przez seniorów zgodne z ich oczekiwaniami — mobilizowanie ich kapitału społecznego. Jedną z takich form są właśnie gminne Rady Seniorów.

Uzasadnieniem funkcjonowania Rad Seniorów w Polsce jest coraz większa liczba osób starszych oraz rosnący poziom ich aktywności na różnych polach. Funkcjonowanie gminnych Rad Seniorów ma pozwolić na bardziej skuteczne przedstawianie oczekiwań i potrzeb osób starszych władzom lokalnym. Ujęcie Rad Seniorów w zapisie ustawowym jest też odpowiedzią na stojące przed władzami wyzwanie wiążące się z koniecznością aktywizacji tej systematycznie powiększającej się grupy najstarszych mieszkańców. Organem właściwym do powołania gminnej Rady Seniorów jest rada gminy a utworzenie jej następuje na podstawie uchwały wraz z uzasadnieniem i statutem.

Według zapisu ustawowego gminne Rady Seniorów pełnią funkcje konsultacyjne tzn. mają możliwość opiniowania lokalnych strategii, programów rozwoju, projektów uchwał podejmowanych przedsięwzięć czy inwestycji, doradcze, przez co rozumiemy możliwość zgłaszania uwag i sugestii władzom gminy, a także inicjatywną. Mogą zgłaszać opracowane we własnym gronie rozwiązania i propozycje działań na rzecz osób starszych. Rady seniorów mogą podejmować tematy istotne z punktu widzenia seniorów. Do najczęściej podejmowanych należą zagadnienia związane z ochroną zdrowia, dostępnością architektoniczną i infrastrukturalna, ze spędzaniem czasu wolnego, oraz aktywizacją seniorów.

W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy z Urzędem Gminy Kamienna Góra oraz Urzędem Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów.