+48 75 610 66 35 stowarzyszenie_granica@wp.pl ul. Dworcowa 33, 58-420 Lubawka

NOWEFIO 2024

14 czerwca 2024 roku Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne „Granica” w ramach konkursu NOWEFIO podpisało Umowę na realizację zadania publicznego pn. „Rady Seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”. 

Partnerem projektu jest Lokalna Grupa Działania Kwiat Lnu.

Głównym celem projektu jest wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów poprzez wsparcie powołania dwóch Rad Seniorów w gminach Szczawno – Zdrój i Kamienna Góra oraz wymiana doświadczenia z Radami, które funkcjonują w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim tj. w Lubawce i Mieroszowie.

Dzięki realizacji projektu nastąpi wzrost znaczenia i wpływu tych środowisk na politykę senioralną w dwóch gminach Dolnego Śląska.

Dodatkowo projekt wpłynie na wzrost kompetencji obywatelskich i społecznych 70 seniorów biorących udział w projekcie oraz zaangażowanie środowiska seniorów do procesu powoływania Rad Seniorów, wpływ seniorów na decyzje samorządów dotyczące osób 60+, wymiana doświadczeń pomiędzy grupami inicjującymi powołanie Rad.

Projekt realizowany jest w priorytecie 3. Organizacje obywatelskie w życiu publicznym, ponieważ poprzez powołanie Rad Seniorów wspierany jest dialog obywatelski, procesy konsultacji oraz tworzone jest forum debaty publicznej o sprawach seniorów. Projekt wpłynie na kierunki polityk senioralnych w nie tylko w gminach w których zostaną powołane Rady Seniorów, ale również w gminach w których już funkcjonują zawiązane Rady tj. Lubawce i Mieroszowie. Projekt wykorzystuje wcześniejsze doświadczenia Stowarzyszenia z aktywizacji seniorów i jest komplementarny z wcześniejszymi działaniami kierowanymi do tej grupy.


OSOBY 60+ WCIĄŻ SPRAWNE I CHĘTNE DO DZIAŁANIA – GRANICA

 
Barierami aktywności społecznej seniorów są m.in. wykluczenie komunikacyjne i problemy zdrowotne. Do tego dochodzą ograniczenia behawioralne, jak np. oddziaływanie negatywnych stereotypów.
Tym czasem popularne stereotypy dotyczące osób 60+ (np. mniejsza motywacja do działania, niechęć do udziału w szkoleniach, samorozwoju, zmian) nie znalazły potwierdzenia w badaniach. Wręcz przeciwnie: 90% seniorów deklaruje, że żyje w poczuciu sensu życia i lubi dzielić się wiedzą i doświadczeniem z innymi. Aż 85% potwierdza chęć do nauki nowych rzeczy, a 82% jest zdania, że ma jeszcze w życiu wiele do zrobienia.
Na obniżone poczucie sensu i słabszy potencjał do doskonalenia umiejętności i rozwoju skarżą się seniorzy, którzy niekorzystnie oceniają swój stan zdrowia. Jednak większość seniorów (60 proc.) pozytywnie ocenia swój stan zdrowia, a 68 proc. pozytywnie widzi swoją sprawność fizyczną.
Niektóre źródła sugerują, że brak kompetencji cyfrowych jest jedną z barier ich aktywności. Natomiast badania przeprowadzone przez Polski Instytut Ekonomiczny pokazują, że poziom ucyfrowienia polskich seniorów jest relatywnie wysoki. 73 proc. osób powyżej 60. roku życia korzysta ze smartfona, a 70 proc. z komputera lub laptopa.
Ponadto, zaledwie 8 proc. seniorów nie korzysta z żadnych urządzeń cyfrowych. Częściej ze smartfonów oraz komputerów korzystają młodsi seniorzy (60-64 lata). Seniorzy tworzą ogromny potencjał społeczny: potencjał intelektualny w postaci mądrości życiowej, potencjał dotyczący życia rodzinnego, potencjał przekazu kulturowego, potencjał, jako mistrzostwo w wykonywaniu zawodu, potencjał ekonomiczny. Wymienione powyżej potencjały osób starszych stanowią ich kapitał społeczny. Pozwala on seniorom na efektywną współpracę w celu osiągnięcia wspólnego celu lub zamierzenia a dzięki działaniu Rady Seniorów będą one możliwe do realizacji.

6 BŁĘDÓW NAJCZĘSCIEJ POPEŁNIANYCH W STATUTACH

 

1. nazwa – musi być taka sama w tytule jak i w każdej innej części statutu, ważny jest sposób zapisania – wielkość liter, cudzysłów czy myślniki;
2. używanie w celach lub sposobach realizacji sformułowań typu: w szczególności, miedzy innymi – nie należy używać tych określeń, katalogi celów czy sposobów realizacji muszą być zamknięte;
3. wpisywanie na zapas, żeby w przyszłości uchronić się przed zmiana statutu – nie róbmy tego, skupmy się na tym co tutaj i teraz;
4. brak możliwości zmiany celu działania – w statucie należy napisać wprost o możliwości zmiany celu, umożliwia to dopisanie czegoś w przyszłości do sposobów realizacji celów;
5. różne regulacje odnośnie podejmowania decyzji przez organy władzy – w przyszłości zapominamy o tym, że są różne i stosujemy jedną metodę;
6. należy przewidzieć w statucie sytuację, co się dzieje, kiedy zabraknie osoby decyzyjnej i wprowadzić stosowny zapis np. dotychczasowe kompetencje przejmuje …
 
„Sfinansowano ze środków Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach #Rządowego_Programu_Fundusz_Inicjatyw_Obywatelskich na lata 2021-2030
NOWE FIO. Komitet Do Spraw Pożytku Publicznego”.

BEZ RADY NIE DA RADY – STATUT RADY SENIORÓW

 

Statut to najważniejszy wewnętrzny dokument Rady Seniorów. Określa m.in. jej organizację i sposób działania.
Wszelkie aktywności podejmowane przez Radę Seniorów muszą być zgodne ze statutem i nie mogą mu zaprzeczać. Statut powinien być napisany prosto, logicznie, bez nadmiernych szczegółów, ale też bez braków utrudniających działanie.
Statut Rady Seniorów przede wszystkim powinien określać: zasady i tryb jej działania, tryb i kryteria wyboru jej członków, długość jej kadencji, zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania jej członków czy zasady zwrotu poniesionych kosztów, związanych z udziałem w posiedzeniach Rady lub w zorganizowanych wydarzeniach, na których reprezentowana jest Rada.
29 stycznia, na warsztacie w Miejskiej Bibliotece Publicznej Zdrojoteka w Szczawnie- Zdroju, Seniorzy uczestniczący w projekcie pn. „Rady Seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim” pracowali nad statutem planowanej przyszłej Rady Seniorów w Szczawnie-Zdroju. Omówiony został każdy zapis statutu. W sprawach dotyczących gminy gminna Rada Seniorów może kierować zapytania lub wnioski w formie uchwały. Jak wygląda taka uchwała i co powinna zawierać, to jeden z kilku tematów, które będą omawiane na kolejnych warsztatach Bez RADY nie da rady.

Aktywność jest ważna na każdym etapie życia jednostki. W przypadku starości ma znaczenie szczególne, bowiem w sposób istotny wpływa na zadowolenie i kondycję człowieka. Jest warunkiem prawidłowego rozwoju, umożliwia prowadzenie twórczego i harmonijnego życia, jest podstawą leczenia wielu chorób, opóźnia procesy starzenia się. Różne formy aktywności towarzyszą człowiekowi przez całe życie. Aktywność osób starszych w istotny sposób łączy się z potrzebami: rozwoju osobistego, poczucia własnej wartości, przynależności, realizowania planów życiowych, przystosowania do zmieniających się warunków oraz oczekiwań społecznych i własnych możliwości.

Doświadczenia społeczne i badania prowadzone wśród osób starszych wskazują, że brak aktywności i kontaktów społecznych oraz poczucie braku przydatności prowadzą do izolacji, pustki społecznej i osamotnienia, które są formami śmierci społecznej. W przypadku osób starszych oznaką starzenia się jest fizjologiczne słabnięcie organizmu oraz psychiczne zredukowanie wielu zainteresowań i potrzeb.

Aktywność podejmowana w podeszłym wieku może spełniać wiele funkcji:

–adaptacyjną: pomaga w lepszym przystosowaniu się osób starszych do życia w nowej sytuacji społecznej i rodzinnej,

–integracyjną: prowadzi do integracji w grupie, do której należą ludzie starsi i uzupełnia różne braki,

–kształcącą: pomaga rozwijać i doskonalić cechy oraz predyspozycje osobowościowe,

–rekreacyjno-rozrywkową: likwiduje stres, przywraca chęć do życia, wypełnia czas wolny,

–psychospołeczną: prowadzi do poprawy jakości życia, umożliwia odczuwanie

satysfakcji życiowej i podnosi autorytet jednostki.

Aktywność nie tylko „dodaje lat do życia”, ale również „życia do lat”. Dobrze zorganizowana aktywizacja już w początkowej fazie wyzwala pozytywne postrzeganie perspektyw wieku podeszłego, pomaga zachować niezależny tryb życia i zmienia na korzyść samopoczucie oraz morale osób z niej korzystających.

Osoby aktywne są bardziej spokojne i mniej wymagające, lepiej odpoczywają, odzyskują wiarę w siebie i poczucie własnej wartości, szybciej wchodzą w interakcje z otoczeniem.

Proces starzenia się wymaga zmian w wielu dziedzinach życia publicznego. Ważne jest, aby społeczeństwo (zwłaszcza młode) doceniło wartość ludzi starych w życiu społecznym. Potrzebne jest także zrozumienie starości przez ludzi w podeszłym wieku. Wydłużanie się życia oznacza, że w nadchodzących latach będzie coraz więcej osób wymagających opieki. W związku z tym istotną kwestią jest poszukiwanie rozwiązań systemowych gwarantujących ludziom starszym należyte miejsce w społeczeństwie oraz stworzenie warunków godziwego życia w bezpiecznym i przyjaznym otoczeniu, przystosowanym do osobistych preferencji i zmieniających się możliwości. Człowiek stary czy chory nie musi być wykluczony z całościowego życia społecznego. Konieczne są zmiany dostosowujące życie publiczne, gospodarcze i społeczne do zmieniającej się sytuacji demograficznej w Polsce w celu zapewnienia ludziom starym wsparcia w pokonywaniu trudności i niedogodności właściwych dla ich wieku.

Aktywizowanie seniorów obejmuje zarówno rozpowszechnianie edukacji (Uniwersytety Trzeciego Wieku, kursy komputerowe), propagowanie zdrowego stylu życia, jak i promowanie inicjatyw wolontarickich czy seniorskich jak tworzenie Rad Seniorów.  Osoby starsze, mając do dyspozycji dużo wolnego czasu, mogą być aktywne nie tylko w sferze realizacji własnej osoby, ale także pomagając innym, również seniorom. Poza angażowaniem się w różnego rodzaju działalność instytucji seniorzy mogą podejmować nowe role społeczne i rodzinne, jak babci, dziadka, ławnika, kuratora sądowego czy samorządowca. Szczególne nadzieje wiązane są z Radami Seniorów, których funkcjonowanie ma przekładać się na większą skalę rzeczywistego wpływu na realizację interesów starszych pokoleń na poziomie lokalnym. Dzięki nim reprezentacje osób starszych mogą uczestniczyć w gremiach samorządów lokalnych i innych instytucji oraz wpływać na podejmowane przez nie decyzje. Rolą Rady Seniorów jest przede wszystkim komunikowanie potrzeb osób starszych poprzez opiniowanie i konsultowanie decyzji lokalnych władz, które ich dotyczą. Może ona podejmować również wiele innych działań na rzecz poprawy sytuacji seniorów i seniorek w gminie. Celem działania Rad Seniorów jest służenie społeczności seniorów oraz wspieranie i reprezentowanie ich zbiorowych interesów.

W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy z Urzędem Gminy Kamienna Góra oraz Urzędem Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów.


RADY SENIORÓW – WZMACNIANIE AKTYWNOŚCI OBYWATELSKIEJ SENIORÓW W RAJONIE WAŁBRZYSKO-KAMIENNOGÓRSKIM – PODSUMOWANIE 2024 ROKU

14 czerwca 2024 roku Stowarzyszenie Społeczno – Kulturalne „Granica” w ramach konkursu NOWEFIO podpisało Umowę na realizację zadania publicznego pn. „Rady Seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”.
Partnerem projektu jest Lokalna Grupa Działania Kwiat Lnu.
Głównym celem projektu jest wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów poprzez wsparcie powołania dwóch Rad Seniorów w gminach Szczawno – Zdrój i Kamienna Góra oraz wymiana doświadczenia z Radami, które funkcjonują w rejonie wałbrzysko- kamiennogórskim tj. w Lubawce i Mieroszowie. Dzięki realizacji projektu nastąpi wzrost znaczenia i wpływu tych środowisk na politykę senioralną w dwóch gminach Dolnego Śląska.
W realizacje projektu, która rozpoczęła się w czerwcu 2024 roku. Frekwencja na pierwszych warsztatach  inicjujących projekt była tak duża, że z zakładanych czterech organizacji senioralnych do projektu przystąpiło sześć, trzy ze Szczawna – Zdroju, tj. Stowarzyszenie „Nowoczesny Senior”, Stowarzyszenie „Ogród Sztuki”, Stowarzyszenie „Nowe Życie” oraz trzy z gminy wiejskiej Kamienna Góra tj. Stowarzyszenie Optymistów Krzeszowskich, Koło Gospodyń Wiejskich w Przedwojowie „Folk” oraz Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Społeczności Wiejskiej „Brama Czadrowska” w Czadrowie.
Organizacje te działają na rzecz seniorów od wielu lat, skupiają osoby aktywne, działaczy, społeczników. Problemy i potrzeby seniorów są im doskonale znane. Nie było im obce również pojęcie „Rada Seniorów”, ale proces jej organizowania, działania, promowania już zupełnie obcy.
Organizacje senioralne wybrały spośród swoich członków liderów do udziału w „Obywatelskiej Szkole Seniora”. To, bardzo ważne działanie projektowe, obejmowało trzydniowe szkolenie oraz udział w wyjeździe studyjnym na teren działania Karkonoskiej Rady Seniorów dającym możliwość poznania dobrych praktyk. Szkolenie miało na celu podniesienie kompetencji liderskich, zdiagnozowanie potrzeb seniorów, omówienie pełnienia przez radę funkcji opiniodawczo- konsultacyjnych, inicjatywnych i komunikacyjnych, tworzenie rekomendacji dla samorządów, omówienie celu, reguł, przebiegu i udziału w konsultacjach, przygotowanie do procesu powoływania Rad seniorów, rozwijanie cyfrowych umiejętności podnoszących jakość działania Rad seniorów. Wzrost kompetencji niezbędnych do działania w Radzie Seniorów jest bardzo istotny. Skuteczność Rady Seniorów zależy bowiem w dużej części od wiedzy i zaangażowania jej członków.
Seniorzy ze Szczawna – Zdroju postanowili promować powołanie Rady Seniorów w Szczawnie-Zdroju poprzez organizację wspólnego wydarzenia. Projekt dawał im różne możliwości jednak wspólne wydarzenie, jako przestrzeń do integracji, pokazania się, z możliwością zaproszenia innych organizacji senioralnych i władz samorządowych było pomysłem samych seniorów. Seniorzy podczas warsztatów ułożyli plan wydarzenia, sporządzili scenariusz, opracowali treść plakatów i ulotek, zaplanowali i przeprowadzili promocję Szczawieńskich Senioraliów. Inicjatywa spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem, o czy świadczy ilość zebranych podpisów pod „Wnioskiem o powołanie Rady Seniorów Szczawna – Zdroju”. Uczestnikami Senioraliów, oprócz wyżej wymienionych byli seniorzy ze Szczawna – Zdroju, zaproszeni seniorzy z terenu gminy wiejskiej Kamienna Góra oraz przedstawiciele Rady Seniorów z Lubawki.
Wydarzenie utrwalono na filmie.
Kolejny etap realizacji projektu pn. „Bez RADY nie da rady”, obejmował dwa spotkania warsztatowe, pierwsze w Gminie Kamienna Góra, drugie w Gminie Szczawno-Zdrój. Na spotkania te zaproszeni zostali członkowie Rad Seniorów z Gminy Lubawka oraz Gminy Mieroszów, którzy podzielili się swoim doświadczenie z zakresu działania rady, przeprowadzenia wyborów, sposobu funkcjonowania, zapisów statutowych, współpracy z organizacjami i instytucjami działającymi na rzecz seniorów. Bezpośredni kontakt seniorów chcących powołać Radę Seniorów z członkami istniejącej Rady seniorów dała możliwość zaczerpnięcia informacji u źródła, wprowadziła dużo pozytywnej energii i wiary we własne możliwość.
W roku 2025 kolejne ważne działania, kontynuacja warsztatów „Bez RADY nie da rady”, następnie organizacja „Forum Rad Seniorów” z udziałem uczestników projektu, przedstawicieli działających rad, przedstawicieli Dolnośląskiej Rady Seniorów oraz przedstawicieli samorządów. Forum będzie miejscem wymiany doświadczeń i inspiracji, propagowania rezultatów projektu i prezentacji procesu tworzenia Rad w gminie Szczawno-Zdrój i Kamienna Góra.
Uzasadnieniem funkcjonowania Rad Seniorów w Polsce jest coraz większa liczba osób starszych oraz rosnący poziom ich aktywności na różnych polach. Funkcjonowanie gminnych Rad Seniorów ma pozwolić na bardziej skuteczne przedstawianie oczekiwań i potrzeb osób starszych władzom lokalnym.


SEKRETY współPRACY RAD SENIORÓW

Rady Seniorów nie posiadają osobowości prawnej.

Nie mogą być stroną umów przewidujących zobowiązania finansowe. Nie są również jednostkami gminnymi. Nie mogą mieć własnego budżetu, jednak jeżeli Rada pozyska środki – np. ze składek – może nimi nieformalnie zarządzać. Wielu polskim samorządom udaje się również finansować koszty Rady. Są to np. koszty poniesione przez członków gminnej rady seniorów biorących udział w zorganizowanym wydarzeniu, na którym reprezentuje on gminną radę seniorów. Wydatki te mogą być przez gminę zwracane na wniosek członka rady. Urząd Gminy zapewnia również „obsługę administracyjno-biurową gminnej rady seniorów” i pokrywa jej koszty.
Podczas spotkania Rady Seniorów Gminy Mieroszów z seniorami ze Szczawna – Zdroju, na którym Przewodnicząca Rady istniejącej już 5 lat opowiadała o podejmowanych działaniach i inicjatywach, padło bardzo ważne pytanie. „Tak wiele robicie. Skąd macie pieniądze na działania? Przecież nie macie własnych środków”. „Są działania, które finansujemy z własnych składek – odpowiada Przewodnicząca Rady Seniorów Gminy Mieroszów, Pani Mariola Chmielnicka. Można również pozyskiwać środki zewnętrzne. W 2023 oraz 2024 roku Urząd Gminy złożył wniosek o przekazywanie pomocy finansowej z budżetu Województwa Dolnośląskiego w ramach Programu Wsparcia Rad Seniorów na Dolnym Śląsku.
Wsparcie finansowe w ramach Programu było przeznaczone dla gmin lub powiatów z terenu województwa dolnośląskiego, przy których została powołana rada seniorów. Pomoc finansowa nie mogła przekroczyć kwoty 10.000 zł. Wnioskodawca, czyli Gmina zapewniła wkład własny finansowy na poziomie 20% wnioskowanej dotacji. Celem programu jest m.in. podnoszenie kompetencji członków rad seniorów, wymiana dobrych praktyk między radami seniorów, integracja i aktywizacja osób starszych, a także zapobieganie ich wykluczaniu oraz udzielenie gminom, powiatom z terenu województwa dolnośląskiego pomocy finansowej przeznaczonej na realizację własnych zadań bieżących gmin/powiatów, będących inicjatywą rad seniorów.
O możliwości złożenia wniosku poinformowaliśmy wszystkie trzy Kluby Seniora w Gminie oraz zaprzyjaźnione Stowarzyszenie „Z seniorami łatwiej” w Mieroszowie. W 2024 roku wspólnie wypracowaliśmy cztery zadania, które wpisaliśmy w projekt. Były to:
– Szkolenie dla członków Rad Seniorów
– Senioralia i Senioriada (wydarzenie dwudniowe)
– Warsztaty zielarskie dla seniorów – aromateriapia
– Turniej w boule im. Jadwigi Jurkin

Ważne jest to, że projekt uwzględniał działania dla wszystkich chętnych seniorów z Gminy, nie tylko dla członków Rady Seniora. Zgodnie z założeniami programowymi naboru Rada Seniorów podniosła swoje kompetencje, seniorzy integrowali się, aktywizowali i nawiązywali współpracę. Działania te bardzo zbliżyły do siebie seniorów z gminnych sołectw. Lepiej się poznaliśmy, częściej się ze sobą komunikujemy, wymieniamy się różnymi doświadczeniami i pomysłami, które, mam nadzieję, zaowocują w przyszłym roku nowym, kolejnym projektem”.
Relacja na płaszczyźnie Rada Seniorów Gminy Mieroszów a urząd jest bardzo dobra. Obsługę administracyjną i organizacyjną rady prowadzi Urząd Miasta i Gminy Mieroszów. Posiedzenia Rady odbywają się w sali posiedzeń Rady Gminy. Rada Seniorów zapraszana jest regularnie na posiedzenia Rady Gminy Mieroszów, na których rada podejmuje tematy istotne z punktu widzenia seniorów. Do najczęstszych należą zagadnienia związane z ochroną zdrowia oraz z dostępnością architektoniczną i infrastrukturalną. Realizacja takich działań jest jak najbardziej możliwa, trzeba tylko chcieć.
„Może wymienię dwa, bardzo dla nas istotne działania – mówi Pani Maria Chmielnicka. Pierwszym naszym sukcesem, którym lubimy się chwalić jest nasz bezpośredni wpływ na wybudowanie toalety publicznej w Sokołowsku. Jest to sołectwo, w którym odbywa się wiele wydarzeń kulturalnych. Oprócz tego jest to miejsce atrakcyjne turystycznie, przez które przechodzi kilka szlaków turystycznych. Wstydem było, że nie ma tam toalety, dlatego skierowaliśmy wniosek w formie uchwały na realizację takiego zadania do Burmistrza.
Otrzymaliśmy odpowiedź, że toaleta zostanie wybudowana. Czekaliśmy na realizację tego zadania dwa lata, ale udało się. Drugim podobnym sukcesem jest przebudowa na nasz wniosek podejścia i podjazdu dla wózków, które jest ważne ze względów komunikacyjnych dla mieszkańców a które było w stenie nienadającym się do chodzenia. Dzisiaj cieszymy się nie tylko szerokim ale i bardzo ładnym i bezpiecznym kawałkiem chodnika. Oczywiście udaje się to dzięki przychylności i gospodarności Burmistrza, ponieważ to gmina realizuje te inwestycje.”
Warto również wspomnieć, że Rada Seniorów Gminy Mieroszów współpracuje ze Stowarzyszeniem „Z seniorami łatwiej” w Mieroszowie. W ramach tej współpracy Stowarzyszenie pisze i realizuje projekty konsultowane z Radą Seniorów oraz uwzględniające działania dla wszystkich seniorów w Gminie. Ponadto Rada Seniorów jest członkiem Dolnośląskiej Rady Seniorów oraz Ogólnopolskiego Porozumienia o Współpracy Rad Seniorów (OPoWRS) . Zaangażowanie w OPoWRS de możliwość wyrażenia swojej opinii w sprawach polityki senioralnej. Takie wspólne działanie daje szanse realnego wpływu na bieżącą politykę społeczną osób starszych w Polsce.
Działania Rad Seniorów na rzecz seniorów mogą i powinny przybierają różne formy — od uczestnictwa i zaangażowania seniorów w życie społeczne po dbanie o zdrowie oraz bezpieczeństwo. Realizacja takich działań jest jak najbardziej możliwa, trzeba tylko chcieć.


DOBRE PRAKTYKI NA DOBRY POCZĄTEK

Na przykładzie rady seniorów w gminie Mieroszów oraz w gminie Lubawka

Nie ulega wątpliwości, że funkcjonowanie Rad Seniorów w dużej mierze determinowane jest składem osobowym, dlatego ważne jest, z jakich środowisk rekrutują się reprezentanci starszego pokolenia w gminie i jak są przygotowani do pełnienia tej funkcji.
Aby przygotować się do powołania Rady Seniorów w Gminie Mieroszów lokalni seniorzy zaczęli od zebrania informacji:
– ilu jest seniorów w Gminie – jaki stanowią procent całej społeczności,
– ile jest organizacji seniorskich i działających na rzecz seniorów, czym zajmują się te organizacje oraz w jakim zakresie współpracują ze sobą,
– jak wygląda współpraca między instytucjami na rzecz środowiska seniorskiego, tzn. jakie działania podejmuje Urząd Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej czy Ośrodek Zdrowia.

Według danych GUS za 2022 r. osoby 60+ stanowiły 26,9 % populacji Dolnego Śląska. Polskie gminy, duże i małe miasta starzeją się. Sytuacja w Gminie Mieroszów niczym się nie różniła. Zebrane informacje wykazały, że seniorzy stanowią prawie 30% społeczności gminnej. Podobnie sytuacja wyglądała w Gminie Lubawka. Proces ten mocno się dynamizuje i będzie się nasilał, dlatego konieczne jest angażowanie ludzi starszych w życie społeczne, wspieranie i reprezentowanie ich zbiorowych interesów, wzmocnienia ich pozycji w decyzjach  podejmowanych przez samorząd lokalny. Takim działaniom służą właśnie Rady Seniorów i lubawscy seniorzy w 2017 a mieroszowscy seniorzy w 2014 roku podjęli decyzję o jej powołaniu.

Gminna Rada Seniorów powoływana jest przez Radę Gminy z własnej inicjatywy lub na wniosek zainteresowanych organizacji lub środowisk senioralnych. i tak było w tym przypadku. Grupa inicjatywna, do której weszły Radne Gminy Mieroszów, złożyła do Rady Gminy wniosek o powołanie Rady Seniorów. Proces powołania i nadania statutu był przez nie monitorowany. Uczestniczyły w sesjach rady oraz w posiedzeniach jej komisji, na których temat był omawiany. Proces powstawania statutu zakończony został konsultacjami jego treści.

Wybory przedstawicieli Rady Seniorów miały charakter powszechny. Podczas spotkania otwartego została wybrana Rada Seniorów spośród zgłoszonych kandydatów w głosowaniu bezpośrednim tajnym, w którym mogli wziąć udział wszyscy mieszkańcy Gminy Mieroszów. Do utworzenia rady zaproszone zostały wszystkie organizacje senioralne w Gminie, organizacje działające na rzecz seniorów oraz Kluby Seniora. Od początku procesu powołania Rady Seniorów Gminy Mieroszów brano pod uwagę to, aby każde sołectwo miało w radzie swojego reprezentanta. Drugą, ale chyba najważniejszą zasadą, którą się kierowano, był wybór osób aktywnych, działaczy, społeczników, aktywistów, lokalnych liderów, nie przyjaciela lub przyjaciółki, koleżanki, siostry, wujka… Wszystko po to, aby rada była organem istniejącym z naciskiem na działającym.

Przewodnicząca Rady Seniorów Gminy Mieroszów, Pani Maria Chmielnicka, na spotkaniu z seniorami Uzdrowiskowej Gminy Miejskiej Szczawno-Zdrój zapytana o to, jak im się udaje tak aktywnie działać i realizować tak wiele inicjatyw odpowiedziała, że ich sukces jest owocem pracy włożonej przy powoływaniu rady i postanowień wtedy założonych, nie kierowania się przy wyborze członków rady prywatnymi „lubieniami”,, przyjaźniami, powiązaniami, układami. Rady Seniorów Gminy Mieroszów składa się z osób nieprzypadkowych, którym chce się działać i to jest podstawą ich sukcesów. A jest ich nie mało.

Choć proces powołania Rady Seniorów w Gminie Lubawka był bardzo podobny, to współpraca na etapie utworzenia składu rady przebiegała trochę inaczej. Ponieważ w Gminie nie powstały Kluby Seniora a była bardzo liczna i cenna składowo grupa Uniwersytetu Trzeciego Wieku, licząca ponad 80 osób, przy powoływaniu rady seniorów współpracowano właśnie z UTW. Tym sposobem Rada Seniorów w Gminie
Lubawka pozyskała do swojego składu osoby przygotowane do pełnienia tej funkcji. W jej skład weszli: emerytowana pracownica urzędu, była Przewodniczącą Rady Gminy, emerytowana pracownica urzędu, pracownica w obsłudze Biura Rady Gminy, Prezes Stowarzyszenia „Szczepanowski Grzbiet” czy wieloletnia dyrektor szkoły podstawowej. Tak mocny skład już na starcie był gwarancją doskonałej pracy i aktywności rady.
W przypadku Rady Seniorów z Gminy Mieroszów oraz Rady Seniorów w Gminie Lubawka dobry początek okazał się gwarantem realizacji dobrych praktyk. Warto z tego doświadczenia skorzystać.


RADY SENIORÓW – DOBRE PRAKTYKI AKTYWNOŚCI OBYWATELSKIEJ SENIORÓW

W Polsce wzrasta liczba osób, które przekroczyły 60 rok życia. Niezależnie od tego czy jest to duże miasto czy mała miejscowość, seniorzy chcą być zauważeni jako ważna grupa społeczna mająca swoje potrzeby i mogąca zaangażować się w wiele inicjatyw. To seniorzy są ważną częścią lokalnej społeczności integrując mieszkańców i osoby starsze w trakcie różnorodnych imprez i wydarzeń, pokazując rozwiązania dotyczące tworzenia przyjaznej przestrzeni bez barier czy organizowania przyjaznego środowiska dla społecznej aktywności. To seniorzy mogą podsuwać pomysły włodarzom jak mogą być rozwiązywane bieżące problemy dotyczące pomocy społecznej czy opieki zdrowotnej osób 60+.

Przyjazne środowisko społeczne

Przyjazne środowisko społeczne umożliwia seniorom aktywność poza obowiązkami rodzinnymi. Po 60 roku życia seniorzy nie tylko opiekują się wnukami ale również chętnie angażują się w działania kierowane do innych grup wiekowych. Powstają grupy pomocy sąsiedzkiej opiekujące się potrzebującymi osobami, które nie mogą wychodzić z domu, zakładane są Koła Gospodyń Wiejskich, w których seniorki rozwijają swoje talenty kulinarne i rękodzielnicze. Realizowane są projekty międzypokoleniowe w których np. seniorzy organizują spotkania kulturalno – edukacyjne w przedszkolach czy szkołach.

Powstają również Rady Seniorów, grupujące osoby aktywne i z pomysłami na prowadzenie działań lokalnych. Ważne, aby tę społeczną aktywność wspierała gmina i organizacje pozarządowe.

Rady Seniorów mają charakter inicjatywny, doradczy, konsultacyjny dla Rad Gmin oraz Wójtów, Burmistrzów, Prezydentów wspierając realizację lokalnych polityk senioralnych.

Na terenie Dolnego Śląska Rady Seniorów działają w ponad 40 gminach.

Z inicjatywą powołania Rady może wystąpić np. organizacja senioralna, grupa seniorów, Uniwersytet III wieku. Osoby 60+ powinny złożyć swoje podpisy na wniosku o powołanie Rady do Rady Gminy. Zgodnie z ustawą, powołanie Rady seniorów wymaga nadania statutu, który określa m.inn: tryb i kryteria wyboru jej członków, zasady i tryb działania, długość kadencji, zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania członków, zasady zwrotu kosztów podróży w przypadku reprezentowania Rady seniorów.

Zwykle Rady w mniejszych gminach liczą do kilkunastu osób, a kadencja Rady powinna trwać tyle ile trwa kadencja Rady Gminy. Obsługę Rady wykonuje samorząd w ramach pracy Urzędu Gminy/Miasta. Seniorzy mogą wówczas korzystać z pomieszczeń i pomocy organizacyjnej Urzędu.

Jakie działania podejmują Rady Seniorów:
· opiniują lokalne strategie, programy rozwoju, projekty uchwał, politykę senioralną, podejmowane przedsięwzięcia lub inwestycje np. gdzie ma powstać Dom Dziennego Pobytu seniora, czy ma powstać Uniwersytet III wieku,
· organizują cykliczne wydarzenia np. Dzień Seniora, Senioralia, imprezy integracyjne,
· organizują szkolenia, warsztaty, debaty, konferencje dla seniorów,
· animują różnego typu aktywizujące zajęcia rozwijające pasje, zainteresowania seniorów,
· promują zajęcia z profilaktyki zdrowotnej czy zgłaszają potrzeby dostępu do określonego rodzaju usług zdrowotnych,
· animują wolontariat osób starszych,
· zgłaszają pomysły związane z likwidacją barier architektonicznych, organizowaniem czasu wolnego seniorów i bezpieczeństwem seniorów,
· prowadzą punkty konsultacyjno – doradcze dla seniorów lub pełnią cykliczne dyżury gdzie można zgłaszać trudne sprawy,
· wspierają funkcjonowanie Uniwersytetów III wieku, podnoszą umiejętności cyfrowe i językowe seniorów,
· uczestniczą w posiedzeniach Rad Gmin,
· współpracują z Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej, Powiatowymi Centrami Pomocy Rodzinie, Domami Dziennego Pobytu seniorów i organizacjami senioralnymi.

Rady Seniorów nie dysponują środkami finansowymi na swoje działania ale mogą je realizować dzięki współpracy z organizacjami i podmiotami wspierającymi seniorów w gminie.

Przykłady Rad Seniorów działających w mniejszych gminach:

Rada Seniorów w Podgórzynie powstała w 2017 r w ramach projektu „Gminne Rady seniorów w Powiecie Jeleniogórskim” oraz „Rady Seniorów na start”. Członkowie i członkinie Rady spotykają się raz/miesiąc. Rada liczy 7 osób. Rada zainicjowała powołanie Karkonoskiej Rady Seniorów, która integruje Rady seniorów działające na terenie powiatu karkonoskiego (jeleniogórskiego).

Przykładowe inicjatywy:

– założenie skrzynek kontaktowych „Głos Seniora” w każdej miejscowości gminy osoby starsze mają możliwość wypowiadania w sprawach ich nurtujących ( społeczne, zdrowotne, polityczne i inne) oraz wpływania na to, co się wokół nich dzieje,
– zagospodarowanie przestrzeni przy Domu Kultury Ekran w Miłkowie – montaż ławeczki i stolika seniora oraz wyposażenia w sprzęt do prowadzenia spotkań integracyjnych dla seniorów w Domu Kultury,
– prowadzenie zespołu śpiewaczego Szafiry i zajęć rozwijających pasje i zainteresowania seniorów, organizacja pikników, wyjazdów studyjnych, balów, spotkań integracyjnych dla mieszkańców,
– organizacja warsztatów przy śpiewie i muzyce dla pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej w Sosnówce,
– zagospodarowanie zielonych przestrzeni przy świetlicach, zajęcia ziołowe i kulinarne,
– zajęcia cyfrowe dla członków Rad seniorów wraz z przekazaniem sprzętu do obsługi Rad seniorów,
– organizacja imprez integracyjnych dla seniorów, bliska współpraca z KGW z terenu gminy Podgórzyn.

Konferencja w Podgórzynie organizowana w ramach projektu ‘Rady seniorów – przestrzeń do aktywności obywatelskiej seniorów” realizowanego przez Fundację Zielona Akcja przy współpracy Rady Seniorów Gminy Podgórzyn.

Złotoryjska Rada Seniorów została powołana w 2014 r, składa się z 15 osób: 13 osób ze środowisk senioralnych, 1 przedstawiciela Rady Miasta, 1 przedstawiciela Burmistrza. Rada systematycznie się zbiera i dyskutuje nad rozwiązaniami problemów seniorów. Prowadzona jest strona internetowa Rady www.złotoryja.pl/asp oraz FB.

Przykładowe inicjatywy:

– spotkania integracyjne oraz imprezy w terenie z okazji powitania wiosny, lata,
– uczestnictwo przedstawicieli Rady w czasie uroczystości państwowych,
– Rada uczestniczy w corocznym Dolnośląskim Forum Rad Seniorów oraz subregionów,
– Rada organizuje spotkania na temat bezpieczeństwa z policją, strażakami, wykłady z diabetologiem, przedstawicielami Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,
– co miesiąc organizowany jest kurs dla złotoryjskich seniorów z obsługi telefonów,
– zostało zorganizowane miejsce do spotkań integracyjnych – stoliki, ławeczki, wiata, grill,
– wyjazdy edukacyjne do Zamku Książ, kopalni Wałbrzych, do Szczawna Zdrój i innych miejsc na Dolnym Śląsku,
– realizacja projektu Cyfrowe Rady Seniorów we współpracy z Fundacją Przestrzeń dla Obywateli,
– spotkania z Radami Seniorów z Lubawki, Kątów Wrocławskich,
– współpraca z Klubem senior+, Złotoryjską Biblioteką, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej,
– organizowane są Przeglądy twórczości artystycznej seniorów, Narodowe czytanie, cykliczne spotkania z muzyką, warsztaty kulinarne, zajęcia krawieckie, zajęcia rekreacyjno-sportowe,
– na każde posiedzenie Rady zapraszani są: Burmistrz, sekretarz, przedstawiciele służby zdrowia, , ZUS, PCPR, obronności.

Spotkanie Złotoryjskiej Rady Seniorów z Radą Seniorów Kąty Wrocławskie
https://www.facebook.com/zlotoryjskaradaseniorow/

Jak wspierać udział seniorów w życiu społecznym – zadania dla samorządów i organizacji:
· informować i edukować w sposób prosty o prawach i obowiązkach oraz mechanizmach dialogu obywatelskiego,
· dbać o przystępność informacji pisanych i mówionych, m.in. prosty język, duże litery, czytelne nagłówki,
· włączać aktywnie seniorów w decyzje publiczne poprzez informowanie, zachęcanie do udziału w konsultacjach, opiniowanie, czy uczestnictwo we wdrażaniu strategii, planów, programów,
· włączać seniorów w planowanie przyjaznej przestrzeni i likwidowanie barier funkcjonalnych,
· przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu seniorów, pokazywać korzyści z dostępu do internetu, szkolić z obsługi komputera, udostępniać sprzęt,
· pomagać w powoływaniu reprezentacji seniorów: Forów Seniorów, Rad Seniorów,
· wspierać stowarzyszanie się seniorów – udostępniać lokal, materiały, sprzęt, pomoc wolontariuszy,
· mobilizować radnych 60+ do reprezentowania interesów seniorów,
· organizować konkursy na zadania pożytku publicznego, których odbiorcami mogą być organizacje senioralne,
· integrować środowiska organizacji pozarządowych i organizacji senioralnych,
· kształcić liderów seniorów, animatorów seniorów, wolontariuszy, którzy mogą na co dzień pomagać aktywizować tę grupę,
· dążyć, aby dialog obywatelski z seniorami stał się integralną częścią polityki lokalnej.

Tekst i zdjęcia: Irena Krukowska-Szopa, Sylwia Szatan

 

 


Bez RADY nie da rady

W związku z realizacją projektu pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, 3 grudnia w Miejska Biblioteka Publiczna Zdrojoteka w Szczawnie-Zdroju odbyły się pierwszy warsztat konsultacyjny „Bez RADY nie da rady”. Cennym elementem spotkania była konsultacja z Radą Seniorów z Gminy Mieroszów i podzielenie się dobrymi praktykami.

Cykl warsztatów „Bez RADY nie da rady” zakłada pracę nad procesem zakładania Rad Seniorów, Statutem, omawianie pełnienia przez Radę funkcji opiniodawczo-konsultacyjnych oraz promocje i komunikację Rad ze środowiskiem lokalnym.

 


ZASADY FUNKCJONOWANIA RADY SENIORÓW

Celem działania rad seniorów jest służenie społeczności seniorów oraz reprezentowanie ich zbiorowych interesów. Żeby ten cel mógł być realizowany ważna jest właściwa organizacja samych rad, żeby osoby w nich zasiadające mogły skupić się na pracy merytorycznej. Chodzi tu m.in. o liczebność rady, częstotliwość posiedzeń, sposób wybierania członków, możliwość ich odwoływania, ewentualny podział rady na komisje czy zespoły tematyczne, przygotowywanie długookresowych i rocznych planów działania czy prowadzenie okresowej oceny swojej pracy.

KILKA ZASAD UŁATWIAJĄCYCH FUNKCJONOWANIE RAD SENIORÓW.
1. OPRACOWANIE PLANU PRACY RADY SENIORÓW NA CAŁĄ KADENCJĘ
Dzięki opracowaniu planu pracy rada seniorów będzie miała wyznaczone konkretne cele do wykonania podczas swojej kadencji, co pozwoli jej działać w sposób bardziej systematyczny i skuteczny.

2. PROWADZENIE OKRESOWEJ OCENY WYKONANIA PLANU PRACY
Żeby plan pracy rzeczywiście spełnił swoje cele, ważna jest jego ocena, która powinna być prowadzona co najmniej raz w roku. Systematyczna analiza wykonania planu pracy pozwoli odpowiedzieć na pytania, czy działania realizowane przez radę seniorów przyczyniają się do wykonania wcześniej wyznaczonych celów i co jest powodem ewentualnych sukcesów i niepowodzeń.

3. TWORZENIE ROCZNYCH PLANÓW PRA Y RADY SENIORÓW
Roczne plany pracy powinny być opracowywane na podstawie przyjętego wcześniej kilkuletniego planu pracy oraz jego okresowych ocen.

4. PODZIAŁ RADY SENIORÓW NA ZESPOŁY TEMATYCZNE
W radach seniorów, szczególnie w których zasiada większa liczba członków, warto stworzyć zespoły tematyczne, które zajmować się będą najbardziej istotnymi dla seniorów obszarami funkcjonowania samorządu. Możliwość ich powołania powinna zostać zapisana w statucie lub regulaminie rady. Celami wyżej wymienionych zespołów powinno być reprezentowanie rady seniorów na posiedzeniach odpowiednich komisji rady gminy, a także wypracowywanie projektów opinii i rekomendacji dotyczących tematów, którymi się zajmują, a następnie prezentowanie ich na posiedzeniach rady seniorów. W zespołach tematycznych ludziom łatwiej się pracuje. Pracują w mniejszym gronie i zajmują się sprawami, które są dla nich ważne.

5. POWOŁYWANIE EKSPERTÓW WSPIERAJĄCYCH PRACĘ RADY SENIORÓW
Aby lepiej realizować zadania wyznaczone radzie, warto korzystać z bezpłatnego wsparcia ekspertów reprezentujących różne dziedziny życia istotne dla seniorów. Rolą wyżej wymienionych osób będzie eksperckie wsparcie członków rady podczas omawiania różnych bardziej specjalistycznych tematów.

6. CZŁONKOSTWO W RADZIE SENIORÓW
Członkowie rady seniorów powinni być wybierani w bezpośrednich, tajnych wyborach.
Możliwość zgłaszania kandydatów do rady seniorów powinny mieć organizacje pozarządowe, podmioty prowadzące uniwersytety trzeciego wieku, ale także grupy mieszkańców (np. 15 osób). Należy także pamiętać, że w skład rady mogą wchodzić także osoby nie będące w wieku senioralnym.

7. POSIEDZENIA RADY SENIORÓW

W większych miejscowościach zaleca się, żeby posiedzenia rady seniorów odbywały się raz w miesiącu (z przerwą wakacyjną). W mniejszych miejscowościach mogą się one odbywać z mniejszą częstotliwością, ale nie rzadziej niż raz na kwartał. Ważne jest, aby posiedzenia rady seniorów miały miejsce się w stałych terminach i godzinach (np. każdy pierwszy wtorek miesiąca o godz. 15.00) oraz w miejscu dostępnym dla wszystkich potencjalnie zainteresowanych.

8. DYŻURY RADY SENIORÓW
Warto, aby członkowie rady seniorów, co najmniej raz w miesiącu prowadzili otwarte dyżury dla mieszkańców w centrum gminy. Zaleca się, żeby w większych miejscowościach co najmniej raz na kwartał przedstawiciele rady seniorów prowadzili dyżury w różnych dzielnicach/osiedlach/sołectwach lub uczestniczyli w dzielnicowych/sołeckich spotkaniach seniorów organizowanych np. przez kluby seniora czy ośrodki kultury.

9. ODWOŁANIE CZŁONKA RADY
Do statutu rady seniorów warto wprowadzić przepis umożliwiający odwołanie jej vczłonka ze względu na długotrwałą, nieusprawiedliwioną nieobecność na posiedzeniach. Dzięki temu osoba, która straciła zainteresowanie czynnym udziałem w życiu rady nie
będzie blokowała miejsca, które może zostać zajęte przez nową, aktywną osobę.

10. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY SENIORÓW
Raz do roku rada seniorów powinna przygotowywać sprawozdanie ze swojej działalności. Dokument powinien być ogólnodostępny i przekazany przedstawicielom władzy wykonawczej i uchwałodawczej.
W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy z Urzędem Gminy Kamienna Góra oraz Urzędem Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów.


Bez RADY nie da rady

W związku z realizacją projektu pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, 20 listopada w Centrum Biblioteczno-Kulturalne Gminy Kamienna Góra w Krzeszowie odbyły się pierwszy warsztat konsultacyjny „Bez RADY nie da rady”.

Cykl warsztatów „Bez RADY nie da rady” zakłada pracę nad procesem zakładania Rad Seniorów, Statutem, omawianie pełnienia przez Radę funkcji opiniodawczo-konsultacyjnych oraz promocje i komunikację Rad ze środowiskiem lokalnym.


ŻYCZENIA

Stowarzyszenie Nowoczesny SeniorStowarzyszenie „Nowe Życie” Szczawno-Zdrój, Stowarzyszenie „Ogród sztuki” Grażyna Lelito – Dąbrowa , KGW Folk PrzedwojówStowarzyszenie Brama CzadrowskaStowarzyszenie Optymistów Krzeszowskich uczestnicy projektu pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, dla Was również dużo ciepła i serdeczności oraz podziękowania za zaangażowanie w tworzenie Rad Seniorów.


SZCZAWIEŃSKIE SENIORALIA

12 października 2024 r. w Kompleksie Dworzysko w Szczawnie – Zdroju odbyły się Szczawieńskie Senioralia. Nad organizacją wydarzenia od 18 września pracowały trzy Stowarzyszenia Senioralne ze Szczawna – Zdroju: Stowarzyszenie Nowoczesny SeniorStowarzyszenie „Ogród Sztuki” oraz Stowarzyszenie „Nowe Życie” Szczawno-Zdrój a jego głównym celem było promowanie powołania Rady Seniorów w Szczawnie-Zdroju.

Inicjatywa spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem, o czy świadczy ilość zebranych podpisów pod „Wnioskiem o powołanie Rady Seniorów Szczawna – Zdroju”.

Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy z Fundacją Ekologiczną Zielona AkcjaUzdrowiskową Gminą Miejską Szczawno-Zdrój oraz Gminą Kamienna Góra.


MARZENIA, które można spełnić i CUDA, na które trzeba trochę poczekać


GMINNE RADY SENIORÓW A LOKALNA POLITYKA SENIORALNA

Zaangażowanie ludzi starszych w życie społeczne przyjmuje różne formy, poczynając od klubów seniora, uniwersytety trzeciego wieku po rozwijające się na poziomie lokalnym Rady Seniorów. Działania na rzecz seniorów przybierają różne formy — od strategii polityki senioralnej, po konkretne programy działań na rzecz osób starszych i lepszej jakości ich życia. Dzięki nim reprezentacje osób starszych mogą uczestniczyć w gremiach samorządów lokalnych i innych instytucji oraz wpływać na podejmowane przez nie decyzje. Szczególne nadzieje wiązane są z Radami Seniorów, których funkcjonowanie ma przekładać się na większą skalę rzeczywistego wpływu na realizację interesów starszych pokoleń na poziomie lokalnym.

W wielu dużych miastach działają wyspecjalizowane centra aktywizacji seniorów, a samorządy starają się dostosowywać przestrzeń publiczną do potrzeb seniorów, wspierając m.in. działania organizacji pozarządowych. Jednak specyfika procesu starzenia się ludności sprawia, że prowadzenie polityki senioralnej staje się coraz istotniejszym wyzwaniem, tak w skali państwa, jak na poziomie lokalnym. Jednym z celów strategicznych jest wspieranie i zapewnianie możliwości aktywnego starzenia się w zdrowiu oraz możliwości prowadzenia samodzielnego i satysfakcjonującego życia. Wychodzi się z założenia, że seniorzy działający w przestrzeni publicznej zapewniają sobie zaspokojenie potrzeb, takich jak kontakty z innymi, wymiana informacji czy motywacja do aktywności. Zgodnie z koncepcją aktywnego i zdrowego starzenia się, oprócz zasadniczych jej filarów, takich jak: zdrowie oraz bezpieczeństwo (wymiar finansowy, emocjonalny i inne), wskazuje się również na partycypację rozumianą jako uczestnictwo i zaangażowanie seniorów w życie społeczne. Ta ostatnia, przyjmując różne formy, ma przekładać się na kształtowanie otaczającej rzeczywistości przez seniorów zgodne z ich oczekiwaniami — mobilizowanie ich kapitału społecznego. Jedną z takich form są właśnie gminne Rady Seniorów.

Uzasadnieniem funkcjonowania Rad Seniorów w Polsce jest coraz większa liczba osób starszych oraz rosnący poziom ich aktywności na różnych polach. Funkcjonowanie gminnych Rad Seniorów ma pozwolić na bardziej skuteczne przedstawianie oczekiwań i potrzeb osób starszych władzom lokalnym. Ujęcie Rad Seniorów w zapisie ustawowym jest też odpowiedzią na stojące przed władzami wyzwanie wiążące się z koniecznością aktywizacji tej systematycznie powiększającej się grupy najstarszych mieszkańców. Organem właściwym do powołania gminnej Rady Seniorów jest rada gminy a utworzenie jej następuje na podstawie uchwały wraz z uzasadnieniem i statutem.

Według zapisu ustawowego gminne Rady Seniorów pełnią funkcje konsultacyjne tzn. mają możliwość opiniowania lokalnych strategii, programów rozwoju, projektów uchwał podejmowanych przedsięwzięć czy inwestycji, doradcze, przez co rozumiemy możliwość zgłaszania uwag i sugestii władzom gminy, a także inicjatywną. Mogą zgłaszać opracowane we własnym gronie rozwiązania i propozycje działań na rzecz osób starszych. Rady seniorów mogą podejmować tematy istotne z punktu widzenia seniorów. Do najczęściej podejmowanych należą zagadnienia związane z ochroną zdrowia, dostępnością architektoniczną i infrastrukturalna, ze spędzaniem czasu wolnego, oraz aktywizacją seniorów.

W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy z Urzędem Gminy Kamienna Góra oraz Urzędem Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów.


SZSZAWIEŃSKIE SENIORALIA

12 października 2024 r.  w Kompleksie Dworzysko w Szczawnie – Zdroju odbyły się Szczawieńskie Senioralia. Nad organizacją wydarzenia od 18 września pracowały trzy Stowarzyszenia Senioralne ze Szczawna – Zdroju: Stowarzyszenie „Nowoczesny Senior”, Stowarzyszenie „Ogród Sztuki” oraz Stowarzyszenie „Nowe Życie” a jego głównym celem było promowanie powołania Rady Seniorów w Szczawnie-Zdroju. Inicjatywa spotkała się z bardzo dużym zainteresowaniem, o czy świadczy ilość zebranych podpisów pod „Wnioskiem o powołanie Rady Seniorów Szczawna – Zdroju”.

Uczestnikami Senioraliów, oprócz powyższych Stowarzyszeń byli Burmistrz Marek Ćmikiewicz, Zastępca Burmistrza Magdalena Tarnawska, Radne Rady Miejskiej Magdalena Pietkiewicz oraz Anna Robak, Radny Rady Miejskiej Andrzej Sikoń, seniorzy ze Szczawna – Zdroju, zaproszeni seniorzy z terenu gminy wiejskiej Kamienna Góra oraz przedstawiciele Rady Seniorów z Lubawki.

Każda z organizacji senioralnych chętnie zaprezentowała swoje działania, osiągnięcia i dzieliła się doświadczeniem. Seniorzy ze Szczawna – Zdroju wzięli również udział w warsztat world cafe. Tematem warsztatów były „marzenia”, które chcieli by seniorzy spełnić działając w Radzie Seniorów, oraz „cuda”, na które trzeba będzie poczekać, co nie znaczy, że nie są możliwe do spełnienia. Wyniki pracy zostały zaprezentowane przez moderatorów i spotkały się z dużymi oklaskami. Po pracy przyszedł czas na wspólne biesiadowanie oraz tańce integracyjne.

 

 


POZNAJMY SIĘ WE WSPÓLNYM DZIAŁANIU

Wydarzenie senioralne!! Jakie? Gdzie? Kiedy? Nad tymi pytaniami zastanawiali się Seniorzy w Szczawnie-Zdroju w dniu 18 września, w ramach realizacji Projektu pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”.
To niemałe wyzwanie. Wydarzenie senioralne powinno się odbyć w fajnym miejscu. Jak wybrać takie spośród wielu? Co powinno się wydarzyć podczas takiego wydarzenia? Trudna decyzja, tak wiele jest do pokazania. Kiedy? Może w dniu Międzynarodowego Dnia Osób Starszych,  albo w dniu Europejskiego Dnia Seniora, czy bardziej pasuje 14 listopada, podczas Światowego Dnia Seniora. Informacja o wydarzeniu powinna być rozpowszechniana w postaci plakatu czy ulotki?
A wszystko po to, aby promować powoływanie Rad Seniorów. To ważne. Polskie gminy, duże i małe miasta starzeją się. Zmniejsza się liczba narodzin a odsetek seniorów w społeczności lokalnej przybywa. Usługi lokalne często rozjeżdżają się ze zmianami demograficznymi i potrzebami społecznymi.. W 2022 seniorzy to 10,2 mln osób, 25,6 % populacji Polski. Seniorzy, nierzadko przyzwyczajeni do tego, że potrzeby osób starszych zaspokaja się na końcu, muszą zmienić postawę z biernej na czynną. Większy udział osób starszych w życiu społecznym wymusza na nich aktywne uczestnictwo w życiu społecznym.
Zakres ich działalności musi być zdecydowanie szerszy. Powinni zajmować się monitoringiem polityki senioralnej na poziomie lokalnym, pełnić rolę konsultacyjno-doradczą dla władz w sprawach dotyczących seniorów, wspierać i pobudzać środowiska senioralne na rzecz podejmowania wspólnych inicjatyw lokalnych, przyjmować zgłoszenia o problemach i oczekiwaniach seniorów itp. Celem działania Rad Seniorów jest służenie społeczności seniorów oraz wspieranie i reprezentowanie ich zbiorowych interesów.
Obecnie  w kraju jest zarejestrowanych około 350 Rad Seniorów na 2477 gminy,  16 Wojewódzkich Rad Seniorów,  powiatowych około 50. Na Dolnym Śląsku powołano 37 Rad w dużych miastach i w mniejszych gminach.
Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy Fundacji Zielona Akcja, Urzędu Gminy Kamienna Góra oraz Urzędu Miasta Szczawno – Zdrój.

 


POZNAJMY SIĘ WE WSPÓLNYM DZIAŁANIU – warsztaty w dniu 26.09.

Wydarzenie senioralne!! Jakie? Gdzie? Kiedy? Już wiadomo.

W ramach realizacji Projektu pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim” seniorzy Szczawna-Zdroju będą promować powoływanie Rad Seniorów. To ważne!!

Uzasadnieniem funkcjonowania Rad Seniorów w Polsce jest coraz większa liczba osób starszych oraz rosnący poziom ich aktywności na różnych polach. Funkcjonowanie Rad Seniorów ma pozwolić na bardziej skuteczne przedstawianie oczekiwań i potrzeb osób starszych władzom lokalnym.

 


 
OBYWATELSKA SZKOŁA SENIORA

Podsumowanie warsztatów
Jednym z ważnych działań projektu pn. Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów w rejonie wałbrzysko kamiennogórskim, realizowanego przez Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy Fundacji Zielona Akcja, Urzędu Gminy Kamienna Góra oraz Urzędu Miasta Szczawno – Zdrój, była organizacja Obywatelskiej Szkoły Seniora dla liderów seniorów oraz przedstawicieli grup inicjatywnych powołujących Rady Seniorów.

Podczas szkolenia w dniach 4-6 września w Sosnówce, Gmina Podgórzyn, seniorzy zaangażowani w realizację projektu pracowali nad tematami istotnymi z punktu widzenia utworzenia Rady Seniorów. Warsztaty dały możliwość podniesieniem kompetencji liderskich, zdiagnozowania potrzeb seniorów, które powinna zaspokajać Gmina w drodze świadczenia powszechnie dostępnych usług a na które Rada Seniorów może mieć wpływ, zaczerpnięcia praktycznych porad podczas wyjazdu studyjnego od Rady Seniorów z Podgórzyna, poznania funkcji na płaszczyźnie Rady Seniorów – organy gminy, dowiedzieli się jak wypracować rekomendacje oraz jak ważne są konsultacje. Instruktorzy podjęli również próbę zaprzyjaźnienia seniorów z komputerem i Internetem. Wszystko po to, aby osiągać lepsze,
wymierne rezultaty.

Podniesienie kompetencji liderskich wymagało przepracowania takich zagadnień jak umiejętność komunikacji, delegowanie zadań, podejmowanie decyzji, odporność na stres, zdolność do adaptacji, dobra organizacja, motywowanie czy konsekwencja. Komunikacja to temat, który okazał się dla seniorów bardzo istotny. Przekazywanie informacji w sposób prosty i zrozumiały nie zawsze bywa proste. Seniorzy pracowali nad formułowaniem pytań lub prośby bez okazywania negatywizmu i agresji, budowaniem dialogu, umiejętnością dostosowania stylu komunikacji do rozmówcy, umiejętnością słuchania rozmówcy oraz rozumienia jego emocji czy potrzeb. Takie umiejętności pomogą odpowiednio budować komunikację w ramach działania Rady Seniorów, pozyskiwać i przekazywać informacje pochodzące od społeczności senioralnej jak i komunikację z organami gminy.

Diagnozowanie potrzeb seniorów polegało na wskazaniu problemów, które ich zdaniem najczęściej dotykają osoby starsze i na które Rada Seniorów może mieć wpływ. Główną barierą ograniczającą seniorów jest stan zdrowia i problemy z tym związane wynikające z wieku. Ponadto seniorzy wskazywali: bariery architektoniczne, utrudniony dostęp do placówek medycznych, małą liczbę placówek wspierających osoby starsze, utrudniony dostęp do placówek opiekuńczych. Inne problemy to m.in.: niewystarczająca ilość form spędzania czasu wolnego, brak wydarzeń sprzyjających integracji społecznej, problemy z przemieszczaniem się. Seniorzy zwracali także uwagę na to, że mała liczba osób jest przygotowana do opieki nad osobami starszymi, pomimo tego, że mamy do czynienia ze zwiększającą się liczbą osób w wieku poprodukcyjnym. Seniorzy zwracali uwagę na niewystarczającą liczbę domów dziennego pobytu oraz powstawanie ich w miejscach, które posiadają tereny zielone. Wskazywano na niewystarczającą opiekę lekarską, szczególnie lekarzy specjalistów. Seniorom brakuje osób, które zajmowałyby się dorywczą opieką osób starszych, do których można się zwrócić z różnymi problemami dnia codziennego.

Seniorzy zapytani o to, „W jakich zajęciach najchętniej by uczestniczyli?” wskazali zajęcia gimnastyczne dla osób starszych, piesze wycieczki oraz wszelkie zajęcia sportowe, które poprawiły by sprawność seniorów. Wśród innych propozycji zajęć, które powinny zostać organizowane znalazły się warsztaty praktyczne, dzięki którym osoby starsze będą mogły dzielić się uzyskaną wiedzą z wnukami i rodziną, co pozwoli na integrację międzypokoleniową. Podkreślano także fakt, aby organizować więcej zajęć dla mężczyzn. W związku z postępem technologicznym należy organizować większą liczbę kursów komputerowych, czy obsługi telefonów. Na zapytanie „W jakich wydarzeniach chcielibyście wziąć udział?” seniorzy wskazali wycieczki turystyczne, różne imprezy, festyny, pikniki, spotkania, kabarety, koncerty i kino plenerowe. Najczęściej jako przeszkodę wskazywali na brak osoby, z którą mogliby uczestniczyć w powyższych usługach, dużą odległość od obiektów, brak możliwości dojazdu dla osób z niepełnosprawnościami, dostosowanie budynków do tych osób lub po prostu brak chęci. Nieuczestniczenie może również wynikać z braku wiedzy na temat organizowanych działań na terenie Miasta czy Gminy.

Z wypowiedzi uczestników warsztatów wynika, że większość z nich stara się aktywnie spędzać swój czas wolny. Chodzą do teatru, filharmonii, kina, biorą udział w wieczorkach tanecznych, spotykają się z rodziną, znajomymi, opiekują się wnukami oraz wyjeżdżają na wycieczki zarówno po kraju, jak i zagranicy, zwiedzają ciekawe miejsca. Popularną aktywnością wśród seniorów jest nordic walking, uprawianie działki oraz rozwiązywanie krzyżówek. Pojawiły się także opinie mówiące o tym, że seniorzy są bardzo zaangażowani w pracę na rzecz pozostałych osób starszych i chętnie im pomagają.

Jednym z elementów programu Obywatelskiej Szkoły Seniora był wyjazd studyjny do Podgórzyna i dzielenie się dobrymi praktykami z Radą Seniorów gminy Podgórzyn. Tematem prowadzonych rozmów była polityka senioralna oraz działania Rad Seniorów na szczeblu wojewódzkim i krajowym. Rada Seniorów z Podgórzyna udzieliła seniorom wiele praktycznych porad dotyczących zakładania Rady Seniorów oraz podejmowania działań.

Funkcje na płaszczyźnie Rada Seniorów – organy gminy sprowadzają się do konsultacyjnej, doradczej i inicjatywnej. Prowadzenie konsultacji z Radą Seniorów przez władze gminy to zaczerpnięcie informacji, pozyskanie wiedzy co do stanowiska lokalnego społeczeństwa w zakresie przedmiotu objętego opiniowaniem. Seniorzy dowiedzieli się, że o takie konsultacje może wystąpić zarówno organ gminy, jak i sama Rada Seniorów. Jednakże wyniki konsultacji, poza przypadkami jednoznacznie wskazanymi w przepisach prawnych, nie mają charakteru wiążącego dla władz gminy. Organ gminy nie ma prawa ograniczać materii, w której będzie działała Rada Seniorów a więc mogą być to wszystkie sprawy lokalne ważne dla ludzi starszych.

Cechą konsultacji jest to, że mają one charakter raczej punktowy natomiast doradztwo jest pewną ciągłością wyrażająca się w stałej obecności przy podmiocie, któremu się doradza. Seniorzy dostrzegli, że doradztwo wiąże się z posiadaniem przewagi informacyjnej lub koniecznością posiadania doświadczenia w Radzie Seniorów. Ustawodawca nie sprecyzował, komu powinna doradzać rada seniorów, należy zatem przyznać, że funkcja ta może być sprawowana w stosunku do organów samorządu terytorialnego.

Ostatnią z obligatoryjnie sprawowanych funkcji jest funkcja inicjatywna. Inicjatywa to pomysł jakiegoś działania. Z inicjatywą występuje zawsze pomysłodawca. Przyznanie Radzie Seniorów charakteru inicjatywnego (podobnie jak doradczego), nie zostało zakreślone przez ustawodawcę, co pozwala na podejmowanie wszelkiego rodzaju inicjatyw zgodnych z zakresem zadań gminy, nie naruszając zasad kompetencyjności organów gminy. Takie rozwiązanie zostało przyjęte przez uczestników warsztatów z dużym entuzjazmem. W swoim działaniu członkowie Rad Seniorów mogą wspólnie identyfikować potrzeby środowisk senioralnych, poszukiwać rozwiązań i wypracować rekomendacje dla samorządów. Utworzone przez nich uwagi, opinie i przemyślenia bywają niezwykle cenne a przekazane w formie rekomendacji władzom samorządowym mogą zdziałać wiele dla społeczności lokalnej, a bardzo wiele dla poprawy życia osób starszych.

Kompetencja powołania i nadania statutu Rady Seniorów przynależy do Rady Gminy lub Rady Miasta. W tym celu należy złożyć wniosek o powołanie Rady Seniorów. Seniorzy zwrócili uwagę na konieczność monitorowania, na jakim etapie jest sprawa. Uznali, że istotne jest uczestnictwo w sesjach rady oraz posiedzeniach jej komisji, na których temat będzie omawiany. Monitorowany proces powstawania statutu zakończony zostaje udziałem w konsultowaniu jego treści.

W ramach przeprowadzanych warsztatów seniorzy zapoznali się z możliwościami dostępu do informacji o działaniach gminy przez Internet. Zostały przeanalizowane strony internetowe gmin oraz dostęp do kluczowych dokumentów, które mogą mieć wpływ na politykę senioralną w gminie np. strategii rozwoju gminy, programu współpracy z NGO, dostęp do uchwał podejmowanych przez Rady Gmin, przegląd dobrych praktyk komunikacji Rad seniorów ze środowiskiem osób 60+ oraz mieszkańcami gmin. Uczestnicy warsztatów dzięki przeglądowi stron internetowych poszerzyli swoje kompetencje cyfrowe przydatne w przypadku powołania Rad Seniorów.

Wprowadzając seniorów w świat Internetu nie pominięto tematów zagrożenia dla seniora w sieci. Poruszone zostały najważniejsze zasady bezpieczeństwa, jak korzystaniem z bankowości internetowej, pilnowaniem swoich haseł dostępowych, nie wchodzenie w linki nadsyłane z nieznanych źródeł czy zachowanie bezpieczeństwa przy zakupach przez Internet.

Wzrost kompetencji niezbędnych do działania w Radzie Seniorów jest bardzo istotny. Skuteczność Rady Seniorów zależy bowiem, z jednej strony od wiedzy i zaangażowania jej członków, ale z drugiej od chęci współpracy i wsparcia ze strony władz. Bez spełnienia tych ostatnich warunków funkcjonowanie rady seniorów nie ma tak naprawdę większego sensu, a potencjał osób, które zostały do niej wybrane, będzie zmarnowany.

 


WYBORY DO RADY SENIORÓW WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO – WEŹ SPRAWY W SWOJE RĘCE

 

Polskie gminy, duże i małe miasta starzeją się. Młodzi ludzie często emigrują z małych do dużych miast a seniorzy zostają. Ludzie żyją coraz dłużej.  Zmniejsza się liczba narodzin a odsetek seniorów w społeczności lokalnej przybywa. Usługi lokalne często rozjeżdżają się ze zmianami demograficznymi i potrzebami społecznymi. W 2022 seniorzy to 10,2 mln osób, 25,6 % populacji Polski. Seniorzy, nierzadko przyzwyczajeni do tego, że potrzeby osób starszych zaspokaja się na końcu, muszą zmienić postawę z biernej na czynną. Większy udział osób starszych w życiu społecznym wymusza na nich aktywne uczestnictwo w życiu społecznym. Jest na to kilka rozwiązań a jednym z nich jest powoływanie Rad Seniorów.
W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy Fundacji Zielona Akcja, Urzędu Gminy Kamienna Góra oraz Urzędu Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz ideę partycypacji seniorów w gremiach rządzących na poziomie lokalnym i regionalnym oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów.
Nie ulega wątpliwości, że funkcjonowanie Rad Seniorów w dużej mierze jest determinowane
składem osobowym, dlatego ważna jest rekrutacja reprezentantów starszego pokolenia. Wszystko zależy od nas!!
W dniach 2.09.2024 – 22.09.2024. odbędą się wybory do Rady Seniorów Województwa Dolnośląskiego.
Na stronie Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) Urzędu Marszałkowskiego została umieszczona lista kandydatów do Rady Seniorów Województwa Dolnośląskiego.
Link do listy kandydatów https://bip.dolnyslask.pl/m,2730,kandydaci-do-rady-seniorow-wojewodztwa-dolnoslaskiego.html
Poniżej linki kandydatów z poszczególnych subregionów:
Miasto Wrocław https://bip.dolnyslask.pl/m,2732,subregion-miasto-wroclaw.html
subregion wrocławski https://bip.dolnyslask.pl/m,2733,subregion-wroclawski.html
subregion wałbrzyski https://bip.dolnyslask.pl/m,2734,subregion-walbrzyski.html
subregion legnicki https://bip.dolnyslask.pl/m,2735,subregion-legnicki.html
subregion jeleniogórski https://bip.dolnyslask.pl/m,2736,subregion-jeleniogorski.html

Poniżej formularz głosowana, instrukcję wypełniania oraz listę kandydatów.

Wypełniony formularz głosowania należy przesłać w jeden z trzech sposobów:
osobiście pod adresem: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Kancelaria Sejmiku, ul. Wybrzeże J. Słowackiego 12-14, 50-411 Wrocław, z dopiskiem „Rada Seniorów Województwa Dolnośląskiego”;
za pośrednictwem poczty na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Kancelaria Sejmiku, ul. Wybrzeże J. Słowackiego 12-14, 50-411 Wrocław, z dopiskiem „Rada Seniorów Województwa Dolnośląskiego”;
w wersji elektronicznej w postaci pliku przesłanego za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, na platformie ePUAP. Formularz do głosowania na kandydata powinien zostać podpisany podpisem elektronicznym przez głosującą osobę starszą lub w przypadku Podmiotu przez upoważnione do składania oświadczeń woli w imieniu tego podmiotu osoby zgodnie z KRS lub innym właściwym dokumentem stanowiącym podstawę działalności danego Podmiotu.
O zachowaniu terminu złożenia formularza do głosowania w wersji papierowej decyduje data wpływu do Urzędu.

 


 

OBYWATELSKA SZKOŁA SENIORA

 

Starość jest naturalnym i nieuniknionym etapem życia, w którym dochodzi do istotnych zmian w sferze fizycznej, psychicznej i społecznej funkcjonowania człowieka. Starości nie należy kojarzyć z biernym czekaniem na śmierć czy ze śmiercią, lecz musi ona być postrzegana jako droga ku życiu. Podstawowym zadaniem człowieka starszego jest przystosowanie się do zmieniających się warunków życia i modyfikowanie ich do własnych zmieniających się z wiekiem potrzeb. Zachowanie wysokiej aktywności fizycznej, umysłowej i społecznej stanowi jeden z czynników prognozujących dłuższe trwanie życia, umożliwia starszym ludziom zachowanie autonomii i niezależności, a tym samym przyczynia się do poprawy jakości ich życia.

Aktywność podejmowana w podeszłym wieku może spełniać wiele funkcji: 

– adaptacyjną: pomaga w lepszym przystosowaniu się osób starszych do życia w nowej sytuacji społecznej i rodzinnej,

 – integracyjną: prowadzi do integracji w grupie, do której należą ludzie starsi, i uzupełnia różne braki, – kształcącą: pomaga rozwijać i doskonalić cechy oraz predyspozycje osobowościowe, 

– rekreacyjno-rozrywkową: likwiduje stres, przywraca chęć do życia, wypełnia czas wolny, 

– psychospołeczną: prowadzi do poprawy jakości życia, umożliwia odczuwanie satysfakcji życiowej i podnosi autorytet jednostki.

Rodzaj aktywności jest uzależniony nie tylko od indywidualnych preferencji, stanu zdrowia, posiadanego zasobu umiejętności społecznych, ale też w dużej mierze odzwierciedla kontekst społeczny wymiarów ludzkiego działania.

Współczesne społeczeństwo jest społeczeństwem „starzejącym się”. Proces ten mocno się dynamizuje, i będzie się nasilał. Dlatego konieczne jest aktywizowanie zasobów ludzkich, w tym senioralnych. Wyniki badań amerykańskiej Fundacji Mac-Arthura wskazują, że „około 70 procent procesów związanych ze starzeniem się oraz etapem życia zwanym starością – można formować, poprawiać, słowem: można wywierać na te procesy pozytywny wpływ. Starość może być zdrowa i dająca zadowolenie seniorowi” .

Zmiany demograficzne i wzrost ilości osób starszych stawia duże wyzwania w zakresie prowadzenia polityki senioralnej, nie tylko na poziomie krajowym ale również na poziomie lokalnym. Seniorzy powinni być traktowani jako równoprawni partnerzy w dyskusji na temat problemów i rozwiązań oraz mieć wpływ na decyzje ich dotyczące na poziomie gminy. Rady seniorów, stowarzyszenia seniorów, nieformalne grupy zainteresowań, Uniwersytety III wieku, to grupy które powinny być zapraszane do dyskusji oraz podejmowania decyzji w zakresie form wsparcia kierowanych do seniorów. 

W ramach działań na rzecz aktywizacji seniorów, wzmocnienia ich pozycji w decyzjach podejmowanych przez samorząd lokalny, tworzenia warunków do większego zaangażowania osób 60+ i zwiększania poczucia wpływu na bieg spraw lokalnych powstał projekt pn. „Rady seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej w rejonie wałbrzysko-kamiennogórskim”, którego głównym celem jest  zainicjowanie procesu powoływania Rad Seniorów w gminie wiejskiej Kamienna Góra oraz gminie miejskiej Szczawno – Zdrój. Projekt realizuje Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” przy współpracy Fundacji Zielona Akcja, Urzędu Gminy Kamienna Góra oraz Urzędu Miasta Szczawno – Zdrój. Zakłada on wsparcie powstawania nowych Rad Seniorów w samorządach lokalnych, organizację działań upowszechniających politykę senioralną oraz ideę partycypacji seniorów w gremiach rządzących na poziomie lokalnym i regionalnym oraz szkolenia i warsztaty dla członków przyszłych Rad Seniorów. Swoje doświadczenia z funkcjonowania Rad seniorów przekażą członkowie Rad z Lubawki i Mieroszowa. 

W czerwcu b.r. odbyły się pierwsze spotkania i warsztaty z seniorami z powyższych gmin. Jednym z ważniejszych działań w projekcie jest organizacja Obywatelskiej Szkoły Seniora  dla liderów oraz przedstawicieli grup senioralnych. Zadaniem szkoleń i warsztatów  odbywających się w jej ramach jest podniesienie kompetencji liderskich seniorów, zdiagnozowanie potrzeb seniorów, podniesienie umiejętności pełnienia funkcji opiniodawczo – konsultacyjnych, inicjatywnych i komunikacyjnych, umiejętności tworzenia rekomendacji dla samorządów, udziału w konsultacjach, ostatecznie przygotowanie do powołania Rady Seniorów. 

Rada Seniorów może być powołana przez Radę Gminy na podstawie art. 5c ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (z późn. zm.). Mimo upływu tak długiego czasu od wejścia ustawy w życie gminne rady seniorów ciągle są instytucją mało popularną i niezbyt powszechną. 

11 kwietnia 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustaw ustrojowych: o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym oraz o samorządzie województwa z 9 marca 2023 roku (Dz. U. poz. 572), która zwiększa rolę rad seniorów w funkcjonowaniu samorządów, jednak zmiany, jakie przyniosła, czyli wzrostu znaczenia roli seniorów we współczesnym świecie, niewiele zmieniły.

Według zapisu ustawowego gminne rady seniorów pełnią funkcje konsultacyjne (możliwość opiniowania lokalnych strategii, programów rozwoju, projektów uchwał podejmowanych przedsięwzięć czy inwestycji), doradcze (możliwość zgłaszania uwag i sugestii władzom gminy), a także inicjatywną. Mogą zgłaszać opracowane we własnym gronie rozwiązania i propozycje działań na rzecz osób starszych. Nie ulega wątpliwości, że funkcjonowanie rad seniorów w dużej mierze jest determinowane składem osobowym, dlatego ważne jest, z jakich środowisk rekrutują się reprezentanci starszego pokolenia w gminie i jak są przygotowani do pełnienia tej funkcji.  
 


 

WARSZTATY INICJUJĄCE PROJEKT

24 czerwca 2024 Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Granica” wraz z Fundacją Ekologiczną „Zielona Akcja” przeprowadziło dwa warsztaty mające na celu zorganizowanie środowisk senioralnych wokół projektu pn. „Rady Seniorów – wzmacnianie aktywności obywatelskiej seniorów  w regionie wałbrzysko-kamiennogórskim” oraz zaangażowanie ich do udziału w procesie powoływania Rad seniorów. Warsztaty przeprowadzono w Uzdrowiskowej Gminie Miejskiej Szczawno-Zdrój – w Miejskiej Bibliotece Publicznej Zdrojoteka w Szczawnie-Zdroju oraz w Krzeszowie, w Centrum Biblioteczno-Kulturalnym Gminy Kamienna Góra.

Rady seniorów to ciała kolegialne o charakterze konsultacyjnym, doradczym i inicjatywnym, które wspierają rady gminy w realizacji polityki senioralnej. Obecnie  w kraju jest zarejestrowanych około 350 Rad Seniorów na 2477 gminy,  16 Wojewódzkich Rad Seniorów,  powiatowych około 50.

Na Dolnym Śląsku powołano 37 Rad w dużych miastach i w mniejszych gminach – przykładem jest Rada Seniorów Gminy Mieroszów, Wińsko, Niechlów, Żmigród, Podgórzyn, Mysłakowice, Lubawka, Kamienna Góra, Jawor, Szklarska Poręba, Janowice Wielkie, Polkowice, Lubin, Kąty Wrocławskie oraz 3 powiatowe Rady seniorów – wrocławska, wołowska, jeleniogórska.